Emlakçı Tarifi

Emlakçılık konusunda bulabildiğim ilk hukuki düzenleme Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından 2003/59 sayılı Mecburi Standart Tebliğ ile emlakçılık işlerine bir düzenleme getirilmiş ve 08/07/2003 tarih ve 25162 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve halen yürürlükte olan mevzuattır.

Daha sonra 5 Haziran 2018 tarih ve 30442 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "TaşınmazTicareti Hakkında Yönetmelik" kapsamında daha iyi bir hukuki statüye kavuşturulmuştur.

Ancak her iki düzenlemeye baktığımızda emlakçılık tarifinin net bir şekilde yapılmadığı görülmektedir.

Yasal düzenleme içeriğinde kapsamlı bir tanımlama olmadığından emlakçılar kendilerine komisyoncu, müşavir, danışman gibi vasıflar eklemektedir.

Müşavir, kelime anlamı danışmandır. Danışman tarifi ise, bir kuruluşta, kurumda bir iş, bir konu üzerinde düşüncesine, bilgisine, yol göstericiliğine, uzmanlığına başvurulan, kendisine danışılan görevli kimse.

( TSE, 13.04.2010 tarih ve TS 11816 standart numarasına göre "Emlak müşavirliği hizmetleri" tanımı yapılmıştır. )

Komisyoncu, ticari işlerde belli bir yüzdeyle aracılık eden kimsedir. Örneğin, (TBK. 532. ) satılmak üzere kendisine gönderilen kıymetli evrak, taşınır malları vekalet verenin hesabına satmak veya almak.

Simsar, TBK 520’ ye göre, tarafların bir araya getirilmesine ve aralarında uygun bir sözleşme hazırlanmasına uygun ortam hazırlayan kişidir.

Emlakçı: Yasal bir tarifini bulamadım. Halk arasında, kendisine satılması veya kiralanması amacıyla gayrimenkul sahipleri tarafından emlak adresi ve emlak anahtarı verilen kimse olarak tanımlanır. Emlakçıya gideriz, "evimi satar mısın veya kiralar mısın" deriz.

Emlakçı bu tanımlardan hangisine girmektedir?

Emlakçı, satılmak veya kiralanmak için kendisine gelen bir gayrimenkulü ilana çıkarır. Konutu almak veya kiralamak isteyen kişiler emlakçıya gider, konutu görür beğenirse, emlakçı, alıcı ve satıcıyı bir araya getirerek bir sözleşme ile anlaşmalarını sağlar.

Yukarıda belirtiğim bu faaliyetin adı TBK 520. maddesinde tarife uyan ismi simsardır.

MADDE 520- Simsarlık sözleşmesi, simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması hâlinde ücrete hak kazandığı sözleşmedir.

Simsarlık sözleşmesine, kural olarak vekâlete ilişkin hükümler uygulanır.

Taşınmazlar konusundaki alım satıma aracılık eden simsarlık sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz.

MESLEKİ KURULUŞLAR

Emlakçılar mesleki faaliyet gösterebilmesi için öncelikle bulunduğu yer emlakçılar odasına veya ticaret odasına kayıt olmaları zorunludur. Bu kuruluşların esnaflar üzerinde yaptırım gücü vardır.

Meslek odaları haricinde dernek, vakıf adı altında kurulan tüzel kişiliklerin ise herhangi bir yaptırım gücü bulunmamakta ve bu kuruluşlara üye olmak zorunlu değildir.

FRANCHİSE

Herhangi bir işkolunda faaliyet gösteren işletmelerin, yaptıkları sözleşme ile  marka ve isim hakkını belirli bir bedel karşılığında süreli veya süresiz gerçek veya tüzel kişilerin ticari kullanımına vermeleridir. 

Franchising hukuk sistemimizde açıkça tanımlanmamıştır. 

ACENTELER

Acente tanımı Türk Ticaret Kanununda (TTK) yapılmış ve çalışma koşulları ayrıntılı olarak belirtilmiştir.

I - Tanımı

MADDE 102- (1) Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya işletmenin çalışanı gibi işletmeye bağlı bir hukuki konuma sahip olmaksızın, bir sözleşmeye dayanarak, belirli bir yer veya bölge içinde sürekli olarak ticari bir işletmeyi ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları o tacir adına yapmayı meslek edinen kimseye acente denir.

Acente, bir şirket faaliyetini belirli bir bölgede, bir sözleşmeye dayanarak  faaliyet gösteren işletmelerdir. Bu işletmeler temsil ettikleri şirkete isim hakkı gibi bir bedel ödemezler. 

Acente tanımına ve mesleki faaliyetine baktığımızda, emlak danışmanlığı koşullarına uygun olmadığı düşünüyorum.

**

Son olarak, Taşınmaz Ticaret Hakkında Yönetmelik kapsamında mesleki tarifin yapılması yerinde olacaktır.

* * * *