Hobi bahçeleri kavramı ilk kez bazı belediyeler tarafından gündeme getirildi ve belediyelere ait araziler bahçe kullanımına uygun olarak altyapı düzenlemeleri yapılıp faaliyete geçirildi.
Burada
istenilen amaç, emekli olmuş kişilerin doğa ile bütünleşmeleri için kendilerine
tahsis edilen ve içinde 3 m2 kapalı alanı bulunan 20-30 m2 bahçe içinde hobi
amaçlı tarımsal faaliyetlerde bulunmaları amaçlanmıştı. Emekliler buralarda hem vakit geçirecek hem de ürettikleri sebze ve meyveleri ailece tüketeceklerdi.
Belediyelerin
gözetiminde oluşturulan hobi bahçeleri faaliyete geçirildiğinde toplum
tarafından oldukça rağbet görmüştü. Sistem
bazı belediyeler tarafından halen sürdürülmektedir.
Faaliyete
geçirilen bu sistem bazı kesimlerin iştahını kabarttı ve yasal boşluktan
faydalanıp tarıma elverişli birçok arazi hobi bahçesi adı altında ifraz edilip
veya ifraz edilmeden 300-400 m2 büyüklükte bölünmek suretiyle hobi bahçesi olarak düzenlenip
satıldı. Satılan bu yerlere herhangi bir altyapı sistemi oluşturulmadan bir
ailenin oturumuna uygun binalar yapıldı.
Ancak tarım
arazilerinin amacı dışında kullanım oranı artınca 4 Kasım 2020
tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7255 sayılı Gıda, Tarım ve
Orman Alanında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun kapsamında tarım
arazilerinin amaçlı dışında kullanılması yasaklandı ve bu yasaklara uymayanlar
hakkında ağır yaptırımlar getirildi.
Tarım
arazilerinin amaçlı dışında kullanılmasına yasal bir önlem alınmasaydı ileride muhtemelen tarım yapılacak arazi kalmayacaktı.
Aklınıza şu
soru gelebilir. Yasa çıkmadan önce yapılan hobi bahçeleri ile bu bahçelere
yapılan evlere ne oldu?
7255 sayılı
yasa ile tarım alanlarına yapılan hobi bahçelerinin yıkılıp arazilerin eski
haline döndürülmesi hükmü getirildi. Çeşitli yazılı ve görsel medya
organlarında yasaya aykırı yapılmış hobi bahçelerinin yıkıldığına dair
haberleri görmemiz mümkündür.
Ancak çeşitli
emlak ilan sitelerinde ve sosyal medya ortamında halen hobi bahçesi adı altında
arazi satışları devam etmektedir. Satış
yapılan bazı yerler ise kooperatif hissesi veya kişilere ait arazi hissesidir.
Kooperatif kapsamında hobi bahçeleri
nasıl kurulmaktadır?
Kooperatifler Kanunu kapsamında kurulan bir kooperatif amacına uygun imara uygun olmayan tarla vasfı arazi alıp belirlediği üye sayısı kadar araziyi fiili taksim ile böldükten sonra kağıt üzerinde bölünen arazi parçalarını üyelerine sözleşme ile satış yapmaktadır. Burada yapılan bölünme resmi ifraz değildir.
Fiili şekilde bölünmüş örnek kooperatif arazisi
Fiili taksim ile ayırdığı bütün yerleri üyelerine satan kooperatif daha sonra kendini tasfiye edip 83. madde kapsamında malvarlığı olarak bulunan araziyi bütün üyeleri adına hisseli tapu kaydı ile devir işlemi yapmaktadır.
Fiili taksim ile yerleri belirlenmiş hisse sahipleri de arazilerinin etrafını çit ile çevirip arazi içine yasaya aykırı konut yapmakta veya hazır yapılmış ahşap ev koymaktadır. Eğer konut yapması mümkün olmazsa yasal boşluktan faydalanmak suretiyle trafiğe kayıtlı bir TIR dorsesini konuta çevirip veya bir karavan park edip konut olarak kullanmaktadır.
Burada dikkat edelim. Hisseli arazilerde hissenizi üçüncü kişilere satmanız halinde diğer hissedarların ön alım hakkı vardır. Ancak Kooperatif araziyi fiili taksim yapıp sattığı için diğer hissedarların ön alım hakkı bulunmamaktadır.
Hobi bahçeleri ile bugün son durum
nedir?
Bu konuda önümüze iki yasal düzenleme çıkmaktadır.
1)
Yapılan değişiklik ile: “Tarım arazilerinde; ifraz, hisselendirme, pay temliki, elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi, elbirliği mülkiyetinin devri, paylı mülkiyet olarak intikal, taksim ve vasıf değişikliği işlemleri Bakanlığın izni ile yapılır.” hükmü getirilmiş ve aksine hareket edenler hakkında idari para cezaları getirilmiştir.
2) 11.05.2018 tarih
İmar Kanunu’na eklenen geçici 16. madde kapsamında, 31.12.2017 tarihinden önce yapılmış hobi bahçeleri ve içindeki evler yapı kayıt belgesi alıp yıkılmaktan ve para cezalarından kurtuldular.
(Anadolu Ajansı tarafından yapılan açıklamada, 7.393.413 kişinin imar barışından faydalanmak için başvuru yaptığı belirtilmiştir. (Kaynak) )
Bunu nereden
anlıyoruz? Çeşitli emlak ilan sitelerinde ve sosyal medya ortamında halen hobi
bahçesi adı altında arazi ve ev satışları devam etmektedir. Bunların çoğu hisseli araziler üzerinde fiili
taksim yapılarak kurulmuş bahçe veya yapı kayıt belgeli konut olması
muhtemeldir.
Hobi bahçesi
adı altında çeşitli ortamlarda satışı devam eden taşınmazlardan hangilerinin
yasal veya yasadışı olduğunu ilanlara bakıp anlamamız mümkün değildir. Satışa konu arazi durumunu ilgili idarelere
(Belediye, İl Özel İdaresi ve İl Tarım ve Orman Müdürlüğü.) başvuru yapıp öğrenebiliriz.
Kaynak :
Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu
7225 sayılı Gıda, Tarım ve Orman Alanında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun
0 Yorumlar
Kişi ve kurumları hedef alacak yorumlar ile siyasi ve ideolojik yorumlar yapmayın lütfen.