Satılık/Kiralık Pazar Tahtası nedir?

 Emlak işletmeleri tarafından yapılan aracılık işlemlerine konu taşınmazların konut, iş yeri, arazi gibi yerler olduğunu biliyoruz. 

 Bugünlerde ilan sitelerine baktığımız zaman aracılık faaliyetine pazarcı tahtalarının satış veya kiralama işlemine  aracılık yapıldığını görmekteyiz. 

Ben de merak ettim. Pazarcı tahtası satışı, kiralaması nasıl oluyor, olayın hukuki boyutu nedir? 

Önce pazarcı tahtası denilen olayın hukuki boyutuna bakalım.

Ülkemizde açık veya kapalı olarak kurulan Pazar yerlerinin denetimi, Pazar yerlerinin belli ölçülerde ayrılıp pazarcı esnafına tahsis edilmesi, işletilmesi gibi yetkiler pazarın kurulduğu sınırlar içinde bulunan belediyelere aittir.  

Gerçek veya diğer tüzel kişiler tarafından pazar yeri kurulamaz.

Pazar yerinde satış yapmak istiyorsanız Pazar Yerleri Hakkında Yönetmelik kapsamında ilgili belediye başvuru yapıp ruhsat almanız gerekmektedir. 

Açık pazarlar tahsis yoluyla, kapalı pazarlar ise süreli sınırlı ayni hak ile (Tapuya tescil edilir) tahsis edilir. Sınırlı ayni hak süresi 10 yıldır.

Lehine 10 yıl süreli sınırlı ayni hak tesis edilen kişiler yapacakları sözleşme ile yerlerini üçüncü şahıslara kiralayabilir. Kiralayan kişi yönetmeliğin 12. maddesinde belirtilen şartlara haiz olması ve sözleşmenin belediye tarafından onaylanması gerekir. (Sınırlı ayni hak bulunmayan ve sokak aralarına kurulan geçici açık pazarlarda üçüncü şahıslara kiralama söz konusu değildir.)

Yanınızda eleman çalıştırmak isterseniz belediyeden izin alınması gerekmektedir.

Üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilen satış yerlerinin devrinde, genel hükümlere göre hareket edilir. 

Tahsis edilen satış yerleri, vefat etme veya iş göremeyecek derecede kaza geçirme, hastalık ya da yaşlılık gibi zaruri hallerde yapılacak talep üzerine belediye encümeni kararı ile kanuni mirasçılara devredilebilir. Devredilen tahsis süresi kesintisiz 5 yıldır.

 Tahsis edilen pazar yerini Yönetmeliğin 16. maddesine aykırı olarak başkalarına devreden veya kullandıran kişilere yapılan tahsis işlemi belediye encümeni kararı ile iptal edilir.

Belediye encümen kararı ile Pazar yeri açılabilir, kapatılabilir veya yeri değiştirilebilir. 

Mevzuat kapsamında belediye tarafından kurulan pazar yerlerinde satış yapacak esnafın uyacağı hükümleri açıkça belirtilmiştir.

**

Emlak danışmanları olarak bu olayın neresinde olabiliriz? Sınırlı ayni hak tesis edilmiş pazar yerlerinin kiralanmasına/genel hükümlere göre devrine, vefat halinde (3 ay içinde) mirasçılara devir işlemlerinin yapılmasına aracılık yapılabilir. 

Burada dikkat edilmesi gereken önemli husus; pazar yerini kiralayacak veya devir alacak  olan kişinin Yönetmeliğin 12. maddesine (Satış yerlerini kullanacaklarda aranılacak şartlar) uygun olmasına dikkat edilmelidir.

**

Ancak çeşitli haber sitelerinde yayınlanan içeriklere göre günümüzde uygulamanın böyle olmadığı görülmektedir.

Cumhuriyet Gazetesi: Babadan oğula pazar tezgahı: Aylık kira kazancı dudak uçuklatıyor

Kaynak:

Pazar Yerleri Hakkında Yönetmelik