KÖYDE YAŞAMAYA HAZIR MISINIZ?

Şehir yaşamı stres ve zorluklarla doludur. Uzun bir iş hayatı sonrası emekli olup daha sakin bir hayat yaşamak herkesin hayali ve özlemidir. Uzun bir şehir hayatı sonrası kırsala dönmeye hazır mısınız, yapabilir misiniz, sizleri neler bekliyor, zorluklar nelerdir?

Bu başlık altında köy yaşamının artılarını ve eksilerini mevzuat bilgileri kapsamında incelemeye çalışacağız.

Not: 1984 yılı ve sonrasında köy veya belde belediyesi iken mahalleye dönüşen bazı yerler 15 Nisan 2021 tarih ve 31455 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan Kırsal Mahalle ve Kırsal Yerleşik Alan Yönetmeliği ile kırsal mahalle statüsüne dönüştürülmüştür.

Köy hayatı yaşamak istiyorsanız öncelikle fiziki gücünüzün yerinde olması gerekir. Köy yaşamı fiziki güç ister. Bahçe işi yapacaksanız defalarca kez oturup kalkmanız, saatlerce toprağı kazmanız, çapalamanız gibi fiziki güç isteyen işler yapmanız gerekecek.

Okula giden çocuklarınız varsa ulaşım masrafları ve yolculukta geçen zamanları olacak.

Devamlı sağlık probleminiz varsa sağlık kurumlarına uzak olmanız sıkıntı yaşatabilir. Bazı bölgelerde kışın soba yakılması nedeniyle ağır hava kirliliğinin olması muhtemeldir.

Karar vermeden önce hedeflediğiniz bölgede kiralık ev tutmanızın uygun olduğunu düşünüyorum. Bu sayede çevrenizi daha iyi tanıyabilirsiniz.

Genel olarak köylerde yerleşik olarak yaşayan bazı kişiler yakınlarına sonradan gelip yerleşenleri pek kabul edemezler. Bu önyargıya yıllar geçtikte muhtemelen siz de kapılacaksınız. Yaptığınız bütün işler hep merak ve gözlem altında olacak, izin almadan yaptığınız bir kümes için kapınıza zabıta memurlarının gelmesi bazen kaçınılmaz olacaktır.

Şehirden gelip köye yerleşen bazı kişiler beraberlerinde bazı sorunları da getirmektedir. Köy yaşamında her şeyi yapmanın serbest olduğunu düşünüp gerekli izinleri almadan yüzlerce hayvan beslemesi, kendini sosyal sorumlu hissedip başıboş köpekleri toplayıp beslemeleri, çevrenin aşırı kirletilmesi, tadilat sonucu çıkan molozların rastgele yerlere bırakılması gibi olumsuz faaliyetlerden çevrede yaşayan kişilerin rahatsız olmaması düşünülemez. Empati yapabilenlerin bu konuyu daha iyi değerlendireceğine eminim.

Yer Seçimi

Köye dönüş kararı verdiniz. Köyde ne yapmayı planlıyorsunuz, tavuk besleyip bahçe mi yapacaksınız veya bütün gün miskin bir hayat mı yaşayacaksınız? Önce ne yapacağınıza karar vermelisiniz.

Yer seçiminde çevrenizdekilerin size anlatacaklarına riayet etmemenizi tavsiye ederim. Şuradan yolu var, buraya 2 katlı ev yapabilirsin gibi söylemlere kanmayın. Arazi hakkında en doğru bilgiyi ilgili belediyeden öğrenebilirsiniz. Burada da söylenenleri doğrulayabilmeniz için tapu sahibi adına dilekçe ile imar durumunu resmî olarak talep edebilirsiniz.

İlgili makale: Arazilere Konut Nasıl Yapılır?

Arazinizi buldunuz. Güzel bir ve ev yapıp tavuk yetiştirmek ve bahçe işleri yapmak istiyorsunuz.

Bunun için yerleşim yeri dışında 5-10 dönüm tarla vasfı arazi bulmanız gerekir. Çünkü yerleşim yeri içinde veya yakınlarında gerekli izinleri almadan tavuk, hindi gibi kümes hayvanları besleyemezsiniz. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ve ilgili mevzuat kapsamında bunu yapabilmeniz mümkün değil.

Tavuk, Koyun, İnek Beslemek istiyorum.

Tavuk, koyun, inek vs. besleyip yetiştirmek istiyorsanız bu durumun büyükşehir sınırları içeresindeki köylerde mevzuat hükümleri dışında mümkün olmadığını tekrar söylemek istiyorum. Öyle kafanıza göre şuraya kümes yapayım, şurada tavuk besleyeyim diye bir düşünceyi unutun. Yasak.

1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu.

Madde 246 – Yirmi binden fazla nüfusu olan şehirlerde umumi caddelerde veya belediyelerce tayin edilecek mıntıkalar içinde hayvan ahırı bulundurulması memnudur.

Mesela meskûn mahallere en az 3 km. yakın mesafelerde arı kovanı bulundurmak yasaktır. Çatınıza arı kovanı koyamazsınız.

Yasaklamalar yerel zabıta yönetmelikleri kapsamında da bulunmaktadır.

Gerekli izinleri aldınız ve yumurta üretimine başladınız. (Yüksek sayıda hayvan beslemek beraberinde bir çok sağlık sorunların da oluşmasına neden olacaktır. Veterinerlik hizmeti almanız gerekebilir.)

Yüzlerce yumurtanız var. Planınız nedir? Çevrenizde tavuk besleyen herkesin muhtemelen böyle bir sorunu vardır. Yumurta protein içerir. Vücuda aşırı protein yüklenmesi sonucu GUT hastalığına davetiye çıkarmaktır.

Hayvan beslemek veya yetiştirmek istiyorsanız aşağıda kaynak olarak belirtiğim mevzuatlar kapsamında bu işi yapabilirsiniz. İşleriniz yasaya uygun olduğu sürece kimse gereksiz yere size karışamaz, şikayetleri yok hükmündedir.

Zatî ihtiyaç amaçlı hayvancılık işletmesi kurabilirsiniz. Ticari amaç dışında ailenin zatî ihtiyaçları veya hobi için beslenen en fazla 4 baş sığır ve/veya tek tırnaklı gibi büyükbaş, ve/veya 10 baş koyun-keçi ve/veya 2 baş domuz ve/veya 350 adet tavuk, horoz, ördek, kaz, bıldırcın, keklik, sülün ve benzeri kanatlı hayvan ve/veya 4 adet devekuşu ve/veya 50 adet tavşan kapasitesi bulunduran hayvancılık işletmelerini ifade eder.

Bu işletmeyi kurmak için de ilgili kurumlardan izin almanız gerekecektir. Kuracağınız işletme meskun mahallere uzak olması gerekir. (uzaklığa ilgili kurum yetkilisi inceleyip mevcut mevzuat kapsamında karar veriliyor. Arazinin yapısı, sulak alanlara uzaklığı önemlidir.

Yukarıca tavuk, koyun gibi hayvanları beslemenin mevzuat kapsamında nasıl olduğunu açıklamaya çalıştım.

Su:

İkamet edeceğiniz köyde su önemlidir. Suyu ya büyükşehir belediyesinden talep edeceksiniz veya artezyen kuyusu açtırmanız gerekecektir. Artezyen kuyusu için rastgele kuyu açmanız mümkün değildir. Bununda mevzuatı var.

Artezyen kuyusu açabilmeniz için öncelikle en yakın DSİ müdürlüğüne müracaat edip izin almanız gerekir. Yeraltı Suları Hakkındaki Kanun'un geçici 3. maddesi kapsamında, yeraltından temin edilen su miktarını ölçmek amacıyla sayaç takılması zorunludur.

Yasalara uyacağız. Burası benim toprağım, komşularım kuyu açıp kullanıyor, istediğimi yaparım gibi bir düşünceniz olmasın.

Düşünün, komşunun fosseptiği sızıntı yaparak yeraltı sularını kirletmekte ve kirlenme nedeniyle içilebilecek nitelikte olan yeraltı suyunun kirlenme nedeniyle kullanamıyorsunuz.

Çevrenizi lütfen kirletmeyin, gelecek nesiller de doğanın hizmetlerinden yararlanmaya devam edecektir.

Bilinçsizce açılan kuyular ve kullanım nedeniyle ülkemizin bir çok yerinde obrukların meydana geldiğini ve yeraltı sularının kirlendiğini unutmayalım.

Elektrik

Yaşam alanı için seçtiğiniz bölgede elektrik olması gerekir. Bulunduğunuz arazide elektrik mevcut değilse gerekli şartlara uygun olarak arazinize tarımsal amaçlı elektrik çektirebilirsiniz. Elektrik çekilebilmesi için öncelikle arazinizde artezyen su kuyusu ve elektrik hattının geçeceği kamuya ait bir yolu olmalıdır. Yan komşunun arazisi üzerinden kendi arazinize elektrik çekilmesine izin çıkmayacaktır. Proje çizilmesi, onaylanması, hat çekilmesi, kuyu açılması vb. işlemlerin bir maliyeti olacaktır.

Yol

Arazinizin herhangi bir şekilde kamuya ait yola cepheniz yok ise, yola en yakın komşu mülk sahibinden/maliklerinden geçit hakkı izini alarak veya dava açıp mahkeme kararı ile yol hakkına sahip olabilirsiniz.

Geçit hakkı: Arazinizin herhangi bir yola çıkış bağlantısı yoksa yola en yakın arazi sahibi/maliklerinden geçit hakkı istemeniz veya mahkeme kararı ile verilen bu hakkın tapu kütüğüne tescil edilmesiyle oluşur. Geçit hakkı kamu yolu değildir.

Isınma-Soğutma

Isınma veya soğutma giderleri oldukça yüksek olacaktır. Klimalar yüksek elektrik harcayan cihazlardır. Kullanıma bağlı olarak elektrik gideriniz olacaktır.

Köy yerleşim yerlerinde doğal gaz altyapısı olmadığından ısınma olarak soba veya kat kaloriferi kullanılmakta, yakıt olarak ucuz kömür, odun vb. kullanımı çevrede yoğun hava kirliliğine neden olduğunu görebilirsiniz. Astım hastalığınız gibi rahatsızlığınız varsa hava kirliliğinden dolayı köy hayatı size daha fazla zarar verecektir.

Foseptik

Kırsal kesimlerde altyapı hizmeti pek bulunmamaktadır. Zorunlu olarak kimyasal ve fiziki atıklarınız için foseptik kullanmanız gerekecektir. Bunun için ilgili belediyeden izin almanız gerekir. Yapılacak foseptik için, yeraltı sularına sızmaması ve çevreye kötü kokular vermemesi için ilgili belediyenin izin şartlarına lütfen uyun.

Foseptik çukuru dolduğunda çevreye sızmaması için belirli aralıklar ile ücretli vidanjör çağırıp temizletmeniz gerekmektedir. Çevrenizde bulunan meskenlere uzun süre vidanjör gelmiyorsa muhtemelen foseptik çukurları toprağa sızmaktadır.

Bunun örneğini geçenlerde Düden Şelalesine su sağlamak amacıyla yapılan sondajdan çıkan suyun kötü şekilde pis koktuğu şeklinde haberleri okuduk. Buna sebep olan etki ise çevrede yerleşim yerlerinde bulunan konutlara ait foseptik giderlerinin toprağa verilmesidir. Vidanjör masrafından kar ettiğini sanan insanlar muhtemelen kendi kirlettikleri yeraltı sularını kullanıyorlardır.

2018 yılında Youtube yüklenen bir videoda, Altınova bölgesinde devam eden deniz erozyonu sonucu sahile yapılmış foseptik yapıları ortaya çıkmıştır. Konutların sahil girişini kapatması nedeniyle buraya vidanjör giremeyeceğinden atıkların muhtemelen denize verildiğini düşünüyorum.

Deniz erozyonu olmasaydı bu ayıp belki ortaya çıkmayacaktı.

Barınma-Konut

Tarla vasfı bir arazi aldınız ve üzerine ev yapma niyetiniz var. Arazinin vasfına uygun olarak Toprak Koruma Kanunu, Köy Kanunu ve İmar Kanunu kapsamında titizlikle incelenmelidir. Arazi almadan önce ilgili belediyeden, Valilikten veya Tarım İl Müdürlüğünden tarla imar durumu araştırılmalıdır. (Arazi fay hatları, yüksek gerilim hatları veya yeraltı boru hatları vs. olup olmadığı, heyelan bölgesine, sit alanlarına, akarsu yataklarına, askeri bölgelere, su, elektrik alanlarına yakınlığı gibi.)

İlgili makale: Arazilere Konut Nasıl Yapılır?

Fay Hattı Kanunu: Yakın zamanda düzenlenmesi planlanan kanun kapsamında, fay hattı üzerinde bulunan arsa ve araziler üzerine konut olsa bile yıkıp yeni bir konut yapılamayacağı açıklandı. Bugün için herhangi bir düzenleme mevcut değil.

Yağmurlar sonrasında arazinizde göl oluşmaması gerekir. Kuru halde gördüğünüz arazide yaptırdığınız konutunuz yağmurlar sonrası oluşan göl içinde kalabilir ve gevşeyen zemin nedeniyle bina statiği etkilenebilir.

“Arazi aldım ama konut yapamıyorum.” diyenler olmuştur.

İmar ve arazi durumu konut yapımına uygun değilse trafiğe tescil edilmiş bir TIR dorsesini konuta çevirip veya bir karavanı arazinizin içine koyabilirsiniz. (Elektrik, su, foseptik sorunu hariç.) Prefabrik ev, konteyner ev, bungalov tipi konut yaptırırım diyorsanız bu yapılar İmar Kanunu kapsamındadır.

Tapu Durumu (Önemli)
Arazi tek tapu olmalıdır. Bazı büyük araziler ifraz edilmeden ortaklar arasında burası benim, şurası senin gibi sözlü olarak paylaşıldığını ve benzer yerlerin bu şekilde satışa çıktığını görebilirsiniz. Hissedarlar arasında sözlü veya yazılı yapılan bu paylaşımların hiçbir hukuki geçerliliği yoktur. Hisseli arazilerin tamamında her hissedarın tasarruf yetkisi vardır.

Tarla vasfı arazilerin satışı 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu'na uygun olmalıdır.

Tapusu hisseli arazi alırsanız ortaklarından birine gelebilecek haciz, miras paylaşımı gibi sorunlar size sıkıntı yaşatabilir. Ortaklardan birinin ölümü ve mirasçıların satış istemesi halinde alım hakkı önceliği ortakların hakkıdır, ancak bu hisseyi ortakların alım gücü yoksa mirasa konu hisse mahkeme kararı ile üçüncü şahıslara ihale yoluyla satışa çıkarılır.

Hisseli arazilerde ortalığın giderilmesi davası açılması ve arazinin tamamının mahkeme kararı ile 3. kişilere satılması halinde, sahibi olduğunuz arazi ile birlikte arazi üzerinde ne varsa kaybedebilirsiniz.

İstimlak veya Yol Geçmesi

Arazinin bir kısmından yol geçmesi veya başka nedenlerle bir kısmının istimlak edilmesi gibi nedenlerinden dolayı arazi boyutu küçüleceğinden sizin de hisseniz küçülecektir. İfraz yapılmadan size ait olduğu sözlü olarak beyan edilen arazinizin istimlak nedeniyle küçülmesi halinde sorunlar yaşamanız kaçınılmaz olacaktır.

“Ecrimisil ödenmektedir, tapusu her an alınabilir.” ibareli çeşitli ilanlar görebilirsiniz. Bu tür ilanlarda taşınmaz sahibine "Tapuyu siz alın, daha sonra tapu devrî ile biz alalım." teklifini yapın.

Ecrimisil nedir? Haksız işgal olarak tanımlanabilir. Genellikle hazine arazilerini işgal edenler veya kiralayanlar devlete kira/işgal bedeli öderler.

Hazineye ait arazilerin kullanıcılara veya üçüncü şahıslara devrî Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından açıklanan şartlara uygun olarak yapılmaktadır.

Sağlık
Sağlık merkezleri genel olarak il ve ilçe merkezlerinde bulunmaktadır. Önemli sağlık sorununuz varsa bu yerlere ulaşmanız, acil durumlarda en yakın sağlık merkezine gitmeniz veya ambulans gelmesinin oldukça zaman alacağını unutmayın.

Arazi Kiralama

Hedeflediğiniz bölgelerde arazi fiyatları piyasa arz talep kapsamında bütçenizin üzerinde olabilir. Pandemi nedeniyle de oldukça arttı.

Alacağınız arazi bütçenizin üzerinde ise kiralama yoluyla arazi edinebilirsiniz. Orman Bölge Müdürlüğü tarafından Ağaçlandırma Yönetmeliği kapsamında gerçek ve tüzel kişilere cüzi bir başvuru bedeli karşılığında uzun sürelerle arazi kiralamaktadır.

Arazilerin kiralanması, arazi içine yapı inşa edilmesi gibi ayrıntıları Ağaçlandırma Yönetmeliği içeriğinde bulabilirsiniz.

Sonuç

Aldığınız arazi içine binanızı yasal mevzuat hükümlerine uymadan da yapabilirsiniz. Bunlara kaçak yapı diyoruz. Yasal olmayan işlemler yok hükmündedir ve belediye ekipleri ansızın gelip her şeyinizi yıkıp yok edebilir, yıkım ücreti dahil binlerce TL idari para cezası uygulayabilirler. Ancak yasaya uygun yaparsanız mahkeme kararı olmaksızın resmî kurumlar hakkınızda herhangi bir işlem yapamaz.

Köyde tavuk beslemek istiyorsanız yukarıda belirtiğim hususlar aklınızda bulunsun.

Bunları bilmeden arazi almayın: Çeşitli emlak kuruluşları tarafından yapılan bilgilendirmeler.

Kaynaklar :